To zebra or not

"Wie heeft eigenlijk het zebrapad uitgevonden?"

Vroeg journalist Cees van Hoore zich in het Haarlems Dagblad af.

Nou (antwoordden ik) omdat de straat tevens als een open riool dienstdeed staken Romeinen de straat over via een aantal grote stenen. Zo neergelegd dat de passerende karren precies met hun wielen tussen de stenen door konden rijden. Uiteindelijk, en wellicht geïnspireerd door die stenen, is het ons zo bekende zwart/wit geblokte zebrapad ergens rond 1949 door de Engelsen bedacht.

Een goed zebrapad ligt op een logische plek in de looproute. Het liefst opvallend voor het naderend verkeer en overzichtelijk voor de gebruiker. In de praktijk liggen ze daarom nogal eens bij verkeerslichten. Echter in de praktijk is gebleken dat verkeerslichten en zebrapaden eigenlijk niet goed samen gaan, en daarom zie je tegenwoordig dat de oversteekzones steeds vaker worden aangegeven door stippellijnen, of de zogeheten kanaliseerlijnen.

Verkeerslichten en zebrapaden gaan niet goed samen, omdat blijkt dat zodra s'avonds de verkeerslichten op knipper modus gaan het zebrapad zijn status lijkt te verliezen. Het komt dan op de gedragsregels aan, dat een bestuurder stopt voor een voetganger die over wil steken. En ik ben de eerste niet die constateert dat het met dat gedrag treurig gesteld is. Psycholoog René Diekstra tipten jaren geleden al in een column om bij het gebruik van een zebrapad altijd een paraplu parmantig vooruit te steken. 

Cees van Hoore stelden zijn vraag in de rubriek 'De tands des tijds', met daarin een foto van weleer en één met de huidige situatie van de Gedempte Oude Gracht in Haarlem. Op de foto's is echter helemaal geen zebrapad te zien, en dat klopt ook wel want er is er ook helemaal geen één. Wat wel te zien is, is de pianomarkering die we veelvuldig zien op verkeersdrempels en verhoogde plateau's. Die op hun beurt weer de snelheid van het verkeer moeten matigen en zorgen voor de veiligheid in het algemeen. 

Maar dat Cees zich vergistte is op zich niet zo vreemd, want op deze Zuidtangent (Hoogwaardig Openbaar Vervoer) route zijn de drempels/plateau's dusdanig vlak dat je je afvraagt welk talud er eigenlijk gemarkeerd wordt. Daarnaast liggen ze op drukke looproutes, dus is het niet zo wonderlijk dat menig voetganger de belijning voor een zebrapad aanziet. Gezien de onoverzichtelijkheid van de locatie en de mogelijke misinterpretatie lijkt het wachten op een ongeluk. Een gevaarlijk en ongewenste situatie lijkt mij.

Nou mag van mij persoonlijk het rode monster – de Zuidtangent – worden geweerd uit de binnenstad, en gaan lopen langs de Oostradiaal, maar dat is weer een hele andere discussie. Daarover wellicht later meer. Beter is het om de markeringen gewoon weg te halen, of maak er een zebrapad met knipperbol van. Met wellicht een paar meters ervoor geluidsrichels op het wegdek, zodat de weggebruikers ook nog eens fijntjes door trillingen op de komende situatie worden geattendeerd.